Bài 63: Trị viêm gan mạn tính
Sử dụng dung dịch tiêm Đan sâm (10ml tương đương 20g dược liệu) tiêm tĩnh mạch mỗi ngày 1 lần. Ngoài ra dùng dung dịch khôi phục chức năng gan (chế phẩm từ gan chó) 2ml, tiêm bắp ngày 2 lần. Nếu kèm theo triệu chứng chảy máu dùng Chút chít nhăn (Ngưu tây tây, Thổ đại hoàng) hoặc dung dịch Tử châu thảo tiêm bắp ngày 2 lần. Nếu viêm gan mạn tính kèm theo xơ gan thêm dung dịch Nhau thai tiêm bắp ngày 2 lần, điều trị 1 liệu trình 30 ngày.
Đã điều trị viêm gan kéo dài 9 ca, viêm gan mạn tính 11 ca, hiệu quả bệnh lành 15 ca (các chứng trạng chủ yếu hết, chức năng gan khôi phục bình thường), 2 ca không tác dụng. Trong đó, 17 ca gan sưng to, 4 ca lách sưng to, sau khi dùng thuốc đều lành bệnh. Các chỉ số khác đều đạt tiêu chuẩn lành bệnh, không có phản ứng phụ..
Qua phân tích các bệnh án, đa số bệnh nhân viêm gan mạn tính và viêm gan kéo dài dùng Đan sâm có tác dụng cải thiện chức năng gan, làm cho gan lách co nhỏ, mềm bình thường. Cơ chế tác dụng có thể do Đan sâm tiêu máu ứ, làm mở rộng mạch máu ngoại vi, cải thiện áp lực tĩnh mạch, làm tăng tuần hoàn máu của gan, tăng cường cung cấp oxy cho tế bào gan. Theo lý luận của Đông y, Đan sâm tác dụng hoạt huyết tiêu ứ, khử trừ chất xơ tăng sinh của mô liên kết, khôi phục chức năng gan.
Đối với bệnh viêm gan cấp tính truyền nhiễm dùng Đan sâm không có hiệu quả rõ ràng hoặc Đan sâm có tác dụng làm nhỏ gan đã sưng to, nhưng không có hiệu quả rõ ràng trong vấn đề khôi phục chức năng gan. Do đó, một số bệnh nhân trong lúc dùng thuốc có hiện tượng ăn uống giảm sút, chóng mặt, lợm giọng, đau vùng gan lách, các chứng trạng nặng thêm. Ngoài ra, có báo cáo dùng Đan sâm phối hợp Nhân trần điều trị viêm gan truyền nhiễm cấp tính vàng da 200 ca, hiệu quả điều trị đạt 98,5%. Phương pháp sử dụng: Đan sâm 80g, Nhân trần 40g, sắc 2 lần, cô còn 200ml, hòa thêm đường chia 2 – 3 lần uống trong ngày, trẻ em giảm liều.
(Trung dược đại từ điển)

Bài 64: Trị viêm gan truyền nhiễm
Sử dụng Vỏ rễ Sòi (Ô cửu mộc căn bì) (Sapium sebiferum (L.) Roxb.) tươi (lớp vỏ thứ 2) 20 – 100g thêm nước sắc chia 3 lần uống trong ngày, trẻ em giảm liều.
Đã điều trị 7 ca, thời gian điều trị trung bình là 14 ngày, các chứng trạng giảm nhanh chóng, thuốc không có phản ứng phụ.
Sách Cương mục viết: “Rễ Sòi tính trầm giáng, lợi thủy thông ruột mạnh hơn Đại kích, người khỏe mạnh dùng rất hay, người suy nhược cấm dùng, không được uống nhiều tránh ngộ độc”.
(Trung dược đại từ điển)
Bài 65: Trị viêm gan truyền nhiễm không vàng da
Dùng Ngũ vị tử tán bột mịn, người lớn mỗi lần uống 4g, trẻ em giảm liều, ngày uống 3 lần, 1 liệu trình 30 ngày, cũng có thể chế thành viên để dùng.
Đã điều trị 102 ca, hiệu quả đạt 85,3%, trong đó lành bệnh đạt 76,4%. Đối với chứng can khí uất kết, can tỳ bất hòa và âm chứng đạt hiệu quả cao.
Bột Ngũ vị tử có tác dụng hạ men gan nhanh, thích hợp với nhiều loại hình chứng, trong khi dùng thuốc không có phản ứng phụ. Loại men gan thấp (dưới 300 đơn vị) tỷ lệ lành bệnh đạt 84,2%, loại men gan trung bình (300 – 500 đơn vị) tỷ lệ lành bệnh 71,4 – 72%, ngày điều trị trung bình là 23,6 ngày và 25,2 ngày. Tuy nhiên, nếu sau khi lành bệnh ngừng thuốc sớm sẽ có hiện tượng tái phát. Do đó, thời gian điều trị bệnh dài hay ngắn tùy theo nguyên nhân bệnh. Nguyên tắc chung là sau khi men hạ xuống bình thường cần dùng thêm 2 – 4 tuần để củng cố. Một số ít bệnh nhân sau khi men hạ xuống ổn định hoặc hiệu quả không rõ ràng phải tăng liều lượng nâng cao hiệu quả điều trị.
Ngũ vị tử tác dụng đối với quá trình chuyển hóa đường làm tăng dị hóa đường nguyên của gan; làm tăng quá trình phốt pho hóa của đường quả và Glucoza đối với gan, não và tổ chức da thịt, nâng cao lượng đường trong máu. Đối với mức độ tiêu hao oxy và các chức năng gan, não, thận, hô hấp có nhiều quan điểm khác nhau, như mức độ tiêu hao oxy có tác giả cho rằng tăng thêm, cũng có người quan niệm giảm thấp. Ngũ vị tử tác dụng làm tăng hấp thu dinh dưỡng của ruột và dạ dày, làm tăng quá trình tích lũy năng lượng của tim, gan thận, tỳ… Thí nghiệm trên thỏ, Ngũ vị tử cải thiện năng lực sử dụng đường Glucoza, làm teo co tuyến ngực chuột non, tăng năng lực hoạt động của tuyến thượng thận.
(Trung dược đại từ điển)
Theo Healthplus.vn