Bệnh án 1: Viêm gan do virus
Bệnh nhân: Vương XX, nam, 31 tuổi
Nghề nghiệp: Công nhân
Khám ngày: 25 tháng 1 năm 1981
Chứng bệnh: Bệnh nhân kém ăn, người mệt mỏi, mặt đen xạm, vùng gan đau, tiểu tiện hơi đỏ, rêu lưỡi mỏng trắng bẩn, mạch tế sáp. Chức năng gan: TTT 8,5 đơn vị, ZnTT trên 20 đơn vị, Transaminae 39 đơn vị (bình thường 40 đơn vị), A/G = 26/3,8, bờ gan trên ở gian sườn số 6 trên trung tuyến xương đòn phải dưỡi mũi ức 3,5cm, bờ dưới sườn 1 cm, mềm vừa phải.
Thuốc toàn đương quy
Biện chứng Đông y: Can mất chức năng sơ tiết, mạch lạc ứ trệ.
Chẩn đoán: Viêm gan do virus.
Phép chữa: Dưỡng can hạ men, ôn hòa hoạt huyết.
Dùng thuốc: Duyệt can thang
Sài hồ: 10 – 15g
Hoàng kỳ: 10 – 20g
Bình địa mộc: 15 – 30g
Lục nguyệt tuyết: 15 – 30g
Tử đan sâm: 10 – 20g
Toàn đương quy: 15g
Xuyên quế chi: 2 – 3g
Diên hồ sách: 10g
Lục ngạc mai: 5g
Đỗ hồng hoa: 2 – 5g
Bệnh cán của Thẩm Cẩm Ba ở Triết Giang (TQ)
(Trích trong Thiên gia diệu phương)
Bệnh án 2: Viêm gan do virus
Bệnh nhân: Mạnh XX, nữ, 8 tuổi
Khám ngày: 14 tháng 4 năm 1978
Chứng bệnh: Người bệnh gần đây có triệu chứng mệt mỏi, buồn ngủ, ít nói, tinh thần ủ rũ, miệng họng khô, ngực đầy trướng, nôn mửa, kém ăn, tiểu tiện ít, nước tiểu vàng, rêu lưỡi vàng mỏng, mạch huyền sắc. Xét nghiệm thấy chỉ số vàng da bình thường, phản ứng Maclagan 10 đơn vị, phản ứng Hanger (+++), Transaminase trên 480 đơn vị.
Chẩn đoán: Viêm gan truyền nhiễm cấp thể không vàng da.
Biện chứng Đông y: Thấp nhiệt uất kết, ngưng trệ trung tiêu, tỳ vị không hòa, thăng giáng không thường, đốt nóng can đởm.
Do em gái cô ta cũng mắc bệnh này mà phải vào viện, người nhà thấy săn sóc có phần khó khăn nên xin được uống thuốc điều trị ở nhà.
Phép chữa: Thanh nhiệt hóa thấp, hòa vị giáng nghịch, sơ can lợi đảm.
Dùng thuốc: Nhân bồ thanh can ẩm
Chỉ xác: 10g
Vân linh: 16g
Cam thảo: 10g
Sinh sơn chi: 10g
Bản lam căn: 15g
Nhân trần: 30 – 60g
Bồ công anh: 30 – 60g
Đại hoàng: 6g
Sơn tra: 10g
Ngân hoa: 12g
Sài hồ: 10g
Uất kim: 10g
Bạch thược: 10g
Sắc uống ngày 1 thang.
Biện chứng gia giảm:
– Vàng da nặng có thể dùng Nhân trần đến 60g, dùng ít Bồ công anh (còn 30g); vàng da không rõ rệt có thể dùng Bồ công anh đến 60g, dùng ít nhân trần (30g).
– Vùng gan đau rõ rệt, thêm Huyền hồ 10g.
– Gan to rõ rệt, thêm: Hồng hoa 6g, Đan sâm 10g.
– Phân lỏng thì giảm hoặc bỏ hẳn Đại hoàng.
– Nôn mửa nhiều, thêm: Trúc nhự 6g.
– Nếu dùng thuốc sau một thời gian, phản ứng MacLagan và phản ứng Hanger không giảm thì có thể bỏ Bồ công anh, Ngân hoa, Bản lam căn, thêm Hoàng kỳ 20g, Đảng sâm 15g, Hoàng tinh 15g.
Bệnh nhân dùng cả thảy 27 thang, không đầy 1 tháng, tất cả các triệu chứng đều hết.
Kiểm tra lại chức năng gan thì thấy Transaminase glutamic hơi cao hơn bình thường, các chỉ tiêu khác đều giảm đến mức bình thường, khỏi bệnh về mặt lâm sàng.
Dặn người nhà chú ý điều dưỡng để cháu bé mau hồi phục.
Bệnh án của Trần Ứng Khảo ở Cam Túc (TQ)
(Trích trong Thiên gia diệu phương)
Bệnh án 3: Viêm gan cấp thể vàng da
Bệnh nhân: Trương XX, 14 tuổi
Nghề nghiệp: Học sinh
Khám ngày: 14 tháng 9 năm 1977
Chứng bệnh: Bệnh nhân ăn không biết ngon, sợ thức ăn mỡ, buồn nôn, nhất là khi thấy mỡ. Hai ngày gần đây có mửa, người mệt mỏi đã 5 ngày. Mấy ngày mệt mỏi nên phải nghỉ học, thích nằm, không muốn hoạt động, ăn uống kém thấy rõ. Khám thấy tinh thần mỏi mật, củng mạc vàng (+), da vàng, rêu lưỡi vàng bẩn, tim phổi không có gì khác thường, bụng mềm, gan dưới bờ sườn 1,5cm, dưới mũi ức 2cm, sờ đau cứng vừa, lách dưới bờ sườn trái 1cm, mềm, gõ bụng không có tiếng đục di động, hai chân chưa thấy phù nề, mạch huyền sác. Khám chức năng gan: chỉ số hoàng đản 30 đơn vị, phản ứng MacLagan 16 đơn vị, Transaminase glutamic 80 đơn vị (bình thường dưới 40 đơn vị).
Chẩn đoán: Viêm gan cấp thể vàng da.
Biện chứng Đông y: Thấp nhiệt uất kết.
Phép chữa: Thanh nhiệt lợi thấp, sơ can lý tỳ, trừ vàng da.
Dùng thuốc: Thanh can lợi hoàng thang.
Xa tiền: 20g
Sài hồ: 15g
Kim tiền thảo: 50g
Bản lam căn: 50g
Mang tiêu: 15g
Chỉ xác: 20g
Mộc hương: 20g
Nhân sâm: 50g
Hoàng cầm: 25g
Tiêu tam tiên mỗi thứ: 15g
Sắc uống ngày 1 thang.
Biện chứng gia giảm:
– Chứng bệnh thiên về nhiệt thịnh, đại tiện khô táo thì bỏ Mộc hương, thêm Đại hoàng 10g.
– Chứng bệnh thiên về thấp thịnh, thấy buồn nôn, nôn mửa khá nhiều, rêu lưỡi trắng bẩn, mạch nhu hoãn thì bỏ Mang tiêu, thêm: Bán hạ 15g, Hoắc hương 15g.
– Trường hợp ăn không biết ngon, bụng trướng, thêm: Sa nhân 15g, Trần bì 15g, Xuyên phác 15g.
– Trường hợp gan lách to mãi không thu lại, thêm: Miết giáp 50g, Đan sâm 25g.
– Trường hợp Transaminase cao mà không hạ, thêm: Ngũ vị tử 50g.
Cho uống bài thuốc Thanh can lợi hoàng thang bỏ Mộc hương, thêm Ngũ vị tử 50g. Uống 3 thang, các chứng trạng trường vị cải thiện rõ rệt. Uống 6 thang, triệu chứng vàng da giảm, các chứng đều hết, chỉ còn thấy người mệt mỏi. Tiếp tục uống thêm 3 thang, khám lại thấy bệnh nhân tinh thần chuyển biến tốt như trước đây chưa bị bệnh, không sờ thấy gan dưới bờ sương, thấy có dưới mũi ức 0,5cm, không sờ thấy lách. Tiếp tục cho uống thuốc một thời gian nữa để củng cố công hiệu. Tháng sau kiểm tra lại, các chứng bệnh đều hết, chức năng gan bình thường, bệnh khỏi hoàn toàn.
Tác giả (Lưu Học Văn) đã dùng bài thuốc Thanh can lợi hoàng thang nói trên, tùy theo từng trường hợp bệnh nhân mà biện chứng gia giảm để điều trị. Đã điều trị 50 ca đều hết vàng da và các chứng trạng bệnh trường vị đều có công hiệu nhanh chóng. Trong một nửa số bệnh nhân vàng da bình phục như thường chiếm 90%, số bệnh nhân trong vòng 1 tháng hết các hiện tượng ăn uống không ngon, sợ mỡ, bụng trên căng đầy, buồn nôn… chiếm 10%, số bệnh nhân trong vòng 1 tháng gan to trở lại bình thường và Transaminase giảm đến mức bình thường chiếm 70%.
Bệnh án của Lưu Học Văn ở Liêu Ninh (TQ)
(Trích trong Thiên gia diệu phương)
Theo Healthplus.vn
