Theo PGS.TS Trần Đáng, Hiểu đúng – Làm đúng – Dùng đúng TPCN là phương châm cốt lõi để phát triển ngành TPCN trở thành ngành kinh tế – y tế ở nước ta hiện nay.
Thực phẩm chức năng đã xuất hiện ở Việt Nam từ 10 năm trước. TPCN có bước phát triển mạnh mẽ với hàng nghìn sản phẩm được bày bán trên thị trường, bao gồm cả sản phẩm nhập khẩu đến các sản phẩm được nghiên cứu và sản xuất trong nước,
Theo khảo sát của Cục an toàn thực phẩm tại một số thành phố lớn như Hà Nội và TPHCM có hơn 50% số người lớn sử dụng TPCN tuy nhiên phần đông người tiêu dùng đều chưa có nhận thức đúng về loại sản phẩm này.
TPCN thực chất là thực phẩm dùng hỗ trợ chức năng của các bộ phận trong cơ thể con người có tác dụng dinh dưỡng, tạo cho cơ thể tình trạng thoải mái, tăng sức đề kháng và giảm bớt nguy cơ gây bệnh cho cơ thể.Khác với những thực phẩm thông thường, thực phẩm chức năng được chế biến theo công thức bổ sung một số thành phần có lợi hoặc loại bỏ một số thành phần bất lợi trong sản phẩm.
TPCN cũng được khẳng định rằng không phải là thuốc chữa bệnh mà chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh, cung cấp những dưỡng chất cần thiết cho cơ thể loại bỏ các triệu chứng của bệnh.
Tại Mỹ, có khoảng 55.000 sản phẩm TPCN được bày bán nhưng chỉ có khoảng 0,3% được nghiên cứu, đánh giá hiệu quả và tác dụng phụ – xuất hiện trên cơ thể con người. Tuy nhiên, có đến 70% người Mỹ dùng TPCN hàng ngày. Mỗi năm, ước tính, người dân của quốc gia này chi khoảng 32 tỷ USD cho TPCN, với đa dạng các sản phẩm khác nhau, từ phòng ngừa cảm cúm thông thường đến phòng ngừa và hỗ trợ điều trị các bệnh mạn tính không lây nhiễm.
Theo PGS.TS Trần Đáng, thực tế hiện nay cho thấy, TPCN đang bị quảng cáo, giới thiệu, tư vấn theo chiều hướng “nói vống, nói quá” khiến nhiều người chưa thực sự hiểu về tác dụng, công dụng của TPCN. Không hiếm người lầm tưởng rằng TPCN có tác dụng như thuốc và có thể thay thế thuốc trong quá trình điều trị bệnh, khiến tình trạng bệnh diễn biến nặng, điều trị khó khăn, thậm chí gây tử vong. Cũng chính vì thế, hiện nay có hai chiều hướng trái ngược: Một là tin tưởng một cách thái quá, biến TPCN thành “thần dược” – khiến cộng đồng hiểu sai về TPCN, -chiều hướng còn lại là tẩy chay, “nói không” một cách tuyệt đối với TPCN khiến nhiều người bỏ lỡ cơ hội phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh cho mình.
Trong khi đó, không hiếm chuyên gia khẳng định rằng, nền tảng vững chắc cho sự phát triển của ngành TPCN ở Việt Nam là hiểu biết của người dân. Người dân có hiểu thì họ mới dùng đúng sản phẩm, nâng cao sức khỏe cho mình và toàn xã hội. Người dân có hiểu về TPCN thì mới dẹp bỏ được những kỳ thị và giúp cơ quan quản lý làm tốt vai trò của mình.
Các bước lựa chọn thực phẩm chức năng
Thực phẩm chức năng: Hiểu đúng để dùng đúng
Thị trường thực phẩm chức năng hiện nay rất đa dạng với nhiều chủng loại và sản phẩm cũng như mức giá khác nhau, rất nhiều sản phẩm kém chất lượng đang bị không ít doanh nghiệp trà trộn để bán cho người tiêu dùng với mục đích thu lợi nhuận. Chính vì vậy người tiêu dùng nên tìm hiểu kỹ càng khi tìm mua TPCN.
Để lựa chọn được sản phẩm hợp lý, Hiệp hội TPCN khuyên người tiêu dùng thực hiện 5 bước sau trước khi quyết định mua TPCN về sử dụng.
- Đánh giá tình trạng sức khỏe bản thân, thông qua việc đi khám bênh và xét nghiệm cụ thể,
- xác định được mục đích sử dụng, bạn cùng TPCN vì muốn tăng cường sức khỏe hay muốn hỗ trợ giảm triệu chứng bệnh?
- Lựa chọn sản phẩm thích hợp, tốt nhất nên nghe theo ý kiến của bác sĩ và chuyên gia.
- Dùng đúng hướng dẫn của nhà sản xuất, không quá lạm dùng sản phẩm gây lãng phí.
- Đánh giá hiệu quả: TPCN không phải là thuốc nên sẽ không mang lại hiệu quả ngay mà phải sử dụng trong một khoảng thời gian dài mới thấy tác dụng.
Tuy nhiên, theo PGS.TS Trần Đáng, không phải tất cả TPCN đều an toàn. Như các loại thuốc thông thường, TPCN có thể gây tác dụng phụ, gây dị ứng, tương tác với thuốc kê toa và thuốc không kê toa hoặc TPCN khác được uống. Hãy luôn tham vấn bác sỹ điều trị về TPCN trước khi sử dụng hoặc khi muốn dùng TPCN kết hợp với một liệu pháp thông thường.