Bài 1: An thai kháng viêm thang
Nhân trần: 10 – 30g (nguyên văn: 30g)
Mao căn: 30g
Hoàng bá: 4 – 15g (nguyên văn: 15g)
Thài lài: 15g
Bán chi liên: 15g
Hoàng cầm: 10g
Tiêu bạch truật: 12g
Tang ký sinh: 12g
Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang.
Tác dụng: Thanh nhiệt lợi thấp, an thai, tiêu viêm.
Chủ trị: Có thai viêm gan vàng da cấp tính thuộc chứng Dương hoàng do thấp nhiệt.
Bài 2:
Nhân trần: 10 – 30g (nguyên văn: 30g)
Đại thanh diệp: 30g
Long đởm thảo: 6g
Xương bồ: 3 – 6g (nguyên văn: 6g)
Tê giác: 6g
Chi tử (sao đen): 12g
Hoàng bá (sao): 6 – 12g
Tảo hưu: 6 – 12g
Uất kim: 12g
Đại hoàng (sao Rượu): 4 – 8g
Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang.
Gia giảm:
– Ứ huyết, thêm: Hồng sâm, Tam thất.
Tác dụng: Thanh vinh giải độc, lợi can đởm, khai khiếu.
Chủ trị: Viêm gan cấp tính thể nặng do thấp nhiệt thịnh, tà độc xâm nhập vinh huyết.
Đã điều trị phụ nữ có thai viêm gan vàng da 48 ca, trong đó bệnh viêm gan cấp tính 43 ca đều lành bệnh. Ngày nằm viện trung bình 20,6 ngày. Bệnh viêm gan nặng 4 ca, lành 3 ca, chết 1 ca. Bệnh viê, gan á cấp nặng 1 ca chết.
Ý nghĩa bài thuốc: Bệnh phụ nữ có thai viêm gan vàng da cấp tính do virus xâm nhập thấp nhiệt uất kết làm cho chức năng can tỳ bị rối loạn, dịch mật tràn ra ngoài, trong phương thuốc Nhân trần, Bạch mao căn, Hoàng cầm tác dụng thanh nhiệt hóa thấp, Hoàng bá, Thài lài, Bán chi liên tăng cường thanh nhiệt giải độc; Bạch truật, Tang ký sinh an thai mạnh tỳ vị. Trường hợp thấp nhiệt uất kết ở tỳ vị, đàm hỏa bế uất, nhiệt độc thịnh làm cho máu nóng chạy càn thì phải tăng liều các vị thuốc thanh nhiệt giải độc, đồng thời thêm Tê giác (bột), Uất kim, Xương bồ thanh vinh khai khiếu.
Bài 3: Xuyên quân nhân trần thang
Đại hoàng (dùng sống): 4 – 15g
Nhân trần: 10 – 20g
Bại tương thảo: 30g
Chỉ xác: 4 – 9g
Hậu phác: 4 – 9g
Sơn chi: 9g
Tiêu tam tiên: 9g
Thảo đậu khấu: 10g
Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang.
Sau khi dùng 5 thang hoặc bệnh đã giảm, cần giảm hoặc bỏ Đại hoàng.
Tác dụng: Thông lý, công hạ, thanh nhiệt trừ thấp, giải trừ ứ nhiệt, tiêu độc, kháng viêm, trừ vàng da.
Chủ trị: Có thai viêm gan vàng da cấp tính thuộc chứng Dương hoàng.
Đã điều trị 13 ca đều lành bệnh.
Ý nghĩa bài thuốc: Bệnh nhân phụ nữ có thai viêm gan vàng da cấp tính do thai khí tích nhiệt, virus xâm nhập, thấp nhiệt uất kết xâm nhập can đởm, tỳ vị. Trong phương thuốc dùng Đại hoàng là vị thuốc chủ yếu kết hợp Nhân trần tác dụng thanh nhiệt, lợi thấp, công hạ. Bại tương thảo tác dụng tiêu diệt virus, xúc tiến tế bào gan sinh trưởng, hạ men gan; Thảo đậu khấu vị cay ấm, tác dụng làm ấm tỳ vị, điều hòa trung tiêu, giúp tiêu hóa, đồng thời làm giảm tính lạnh của Đại hoàng, Chi tử. Tiêu tam tiên tác dụng tiêu trừ tích trệ, mạnh tỳ vị.
Bài 4: Dựng can ninh
Nhân trần: 10 – 30g (nguyên văn: 30g)
Thanh hao: 10g
Kim tiền thảo: 30g
Hoàng kỳ: 20g
Chi tử: 10g
Sinh đại hoàng: 3g
Hoàng cầm: 6g
Thỏ ty tử: 10g
Sinh mạch nha: 10 – 20g
Gia giảm:
– Chứng nhiệt nặng hơn thấp, thêm lượng Hoàng cầm, Thanh hao hoặc thêm Ngư tinh thảo 20 – 30g.
– Trường hợp thấp nặng hơn nhiệt, thêm: Bạch linh, Trư linh, Ý dĩ.
– Sườn đau nặng, thêm: Uất kim, Xuyên luyện tử.
– Bụng đầy, thêm: Mộc hương, Hậu phác.
– Sốt cao, thêm: Liên kiều, Tê giác (bột).
– Khí hư nặng, thêm: Đảng sâm, bội Hoàng kỳ.
– Thực tích nặng, ăn uống giảm sút, thêm: Cốc nha, Sơn tra, Kê nội kim.
– Đại tiện táo bí, thêm: Sinh đại hoàng.
Cách dùng: Sắc uống ngày 1 thang. Nếu bệnh vàng da nặng, can bị tổn thương nghiêm trọng, thể lực còn tốt, có thể sắc uống ngày 2 thang, 1 liệu trình là 15 ngày.
Tác dụng: Thanh nhiệt lợi thấp, sơ can, lợi thủy, an thai, trừ vàng da.
Chủ trị: Phụ nữ có thai viêm gan vàng da cấp tính thuộc thể Dương hoàng.
Chú ý: Trong khi dùng thuốc, cấm dùng nước đá, thức ăn tanh lạnh, cay nóng.
Đã điều trị có thai viêm gan vàng da 78 ca, lành bệnh 76 ca, giảm nhẹ 2 ca. Thời gian lành bệnh ngắn nhất là 15 ngày, dài nhất là 30 ngày. Bình quân là 17,8 ngày.
Bệnh có thai viêm gan vàng da đa số thuộc chứng Dương hoàng. Do đó, phương pháp điều trị là thanh nhiệt lợi thấp, sơ can, lợi thủy, an thai, tiêu viêm trừ vàng da. Các phương thuốc điều trị bệnh có thai phải chú trọng an thai, bảo vệ thai nhi. Trường hợp bệnh nặng, phải dùng thuốc công phạt thì bệnh chịu mà không ảnh hưởng đến thai (Hựu cố vô vẫn diệc vô vẫn giả). Tuy nhiên, trong trường hợp này phải nắm vững bệnh lý, chẩn đoán chính xác mới được sử dụng. Nếu dùng sai thuốc, không đúng bệnh sẽ ảnh hưởng đến thai, rất nguy hiểm. Như trong phương thuốc dùng Sinh đại hoàng, Ý dĩ tác dụng trừ thấp trừ vàng da. Tuy nhiên cũng dễ gây sảy thai, do đó phải thêm Hoàng kỳ, Thỏ ty tử… là những vị thuốc bồi bổ cơ thể, an thai.
Theo Healthplus.vn
