1. Nhiệt nặng hơn thấp
a. Triệu chứng: Người bệnh da vàng, mắt vàng tươi, người bức rứt khó chịu, người sốt, miệng khát, ngực tức, sườn căng đau tức, chán ăn, mồm đắng khô, bụng đầy hoặc nôn, buồn nôn, mệt mỏi, ngứa hoặc không, tiểu ít, nước tiểu vàng như nước vối, đại tiện táo, rìa lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng dày nhớt, mạch huyền hoạt sác hoặc hoạt sác.
b. Phép điều trị: Thanh nhiệt lợi thấp, thông tiểu tiện, trừ vàng da.
c. Dùng thuốc:
Bài thuốc 1: Nhân trần hao thang gia vị
Nhân trần: 10 – 20g
Đại hoàng: 4 – 8g
Trạch tả: 10g
Hổ thượng: 16g
Liên kiều: 6 – 12g
Chi tử: 4 – 16g
Phục linh: 10 – 20g
Bản lam căn: 10 – 20g
Mao căn: 20 – 30g
Uất kim: 10g
Sắc uống ngày 1 thang.
– Trường hợp vàng da giai đoạn đầu, phát nhiệt nặng, người nóng sốt, không sợ lạnh, mạch phù hoạt hoặc phù sác, có thể châm chước thêm: Kim ngân hoa, Liên kiều, Bạc hà để sơ phong thanh nhiệt.
– Trường hợp kiêm nóng sốt sợ lạnh, không có mồ hôi, da ngứa, mạch phù, thêm: Ma hoàng, Liên kiều, Xích tiểu đậu, Hạnh nhân, Tang bì để phát hãn giải cơ, thanh nhiệt giải độc.
– Trường hợp nhiệt độc ở trong thịnh, tâm phiền ảo não, rêu vàng dày, thêm: Hoàng bá, Hoàng cầm, Long đởm thảo để tăng cường tác dụng thanh nhiệt giải độc.
– Trường hợp buồn nôn, nôn mửa nhiều, thêm: Trúc nhự, Trần bì để giáng nghịch cầm nôn mửa.
– Trường hợp sườn bên phải sưng đau, thêm: Sài hồ, Uất kim, Đan sâm, Nguyên Hồ để sơ can hóa ứ, giảm đau.
– Trường hợp trung tiêu khí trệ, bụng trướng mãn nhiều, thêm: Chỉ xác, Xuyên phác để hành khí trừ đầy trướng.
– Trường hợp tâm phiên mất ngủ, ban đêm nóng, miệng khô, chảy máu can là do thấp nhiệt nhập huyết phận, thêm: Đơn bì, Xích thược để mát huyết cầm máu.
– Sau khi dùng thuốc, nếu đại tiện đã thông, bớt sốt nóng, rêu lưỡi dần dần trở thành bình thường có thể thêm Phục linh, Bạch truật… để làm mạnh tỳ vị giúp tiêu hóa; đồng thời các vị thuốc đắng lạnh như Chi tử, Liên kiều, Ngân hoa… cần phải giảm hoặc bỏ hẳn để tránh tổn hại tỳ khí.
Bài thuốc 2: Nhân trần hao thang gia vị
Nhân trần: 10 – 30g
Xích thược: 15g
Chi tử: 12g
Trúc nhự: 12g
Xa tiền tử: 12g
Bạch truật: 12g
Đại hoàng: 9g
Hổ trượng: 15g
Hoạt thạch: 15g
Uất kim: 12g
Bạch thược: 12g
Xuyên luyện tử: 12g
Mạch nha: 12g
Cam thảo: 6g
Sắc uống ngày 1 thang.
Bài thuốc 3: Nhân trần chi tử tranh muồng thang
Nhân trần: 10 – 20g
Rễ tranh: 20 – 30g
Rau má: 30 – 40g
Chi tử: 8 – 12g
Muồng trâu: 12g
Cỏ mực: 10 – 16g
Sắc uống ngày 1 thang.
Theo Healthplus.vn