Vương Mạnh Anh, nhà y học đời Thanh (Trung Quốc) cho rằng: “Dùng thức ăn làm thuốc chữa bệnh, tính dược bình hòa nhất, vị lại không khó chịu, sử dụng thuận tiện”. Hải Thượng Lãn Ông cũng nói: “Sử dụng thuốc làm thức ăn dễ kiếm, lại sử dụng thuận tiện và hiệu nghiệm”.
Thức ăn là cơ sở vật chất tạo sức sống cho cơ thể, nó có thể cải thiện chức năng cho các cơ quan nột tạng trong cơ thể, duy trì độ cân bằng sinh lý bình thường, điều chỉnh cơ thể lúc có bệnh. Việc tìm hiểu thành phần dinh dưỡng cơ bản và tác dụng cũng như tính vị của thức ăn; dùng thức ăn làm ổn định tình hình bệnh, cân bằng âm dương và cải thiện các triệu chứng, đó là phương pháp giản tiện và hiệu nghiệm.
Liệu pháp chữa bệnh bằng ăn uống có thể bài thải nột tà, an phủ tạng, thanh thần chí, bổ khí huyết. Do vậy, người bệnh viêm gan – vàng da phải đặc biệt coi trọng việc ăn uống, nhất là ăn uống trợ giúp cho việc chữa bệnh, cải thiện tình hình bệnh.
Dưới đây là một số món ăn bài thuốc được chọn lọc tổng hợp, tùy theo mỗi hoàn cảnh, tùy theo khẩu vị cũng như triệu chứng của mỗi bệnh nhân, có thể chọn lựa để áp dụng trong điều trị bệnh viêm gan – vàng da.
Bài 1: Bánh bao đậu khấu
Bạch đậu khấu: 18g
Bột nở (bột dậy): 50g
Bột mì: 100g
Cách chế biến: Bạch đậu khấu bỏ vỏ và tạp chất, đem tán bột mịn, rắc vào bột mì đã được ủ bột nở, nhồi đều, nặn thành bánh bao, đem hấp chín. Dùng làm món ăn chính thay cơm.
Công dụng: Phương hướng hóa thấp, hành khí kiện tỳ.
Chủ trị: Viêm gan mạn tính có các chứng trạng ngực bụng đầy tức, không muốn ăn uống.
Bài 2: Bánh nướng hoài sơn phục linh
Phục linh: 200g
Bột Tiểu mạch: 300g
Hoài sơn: 200g
Cách chế biến: Phục linh, Hoài sơn đem tán bột mịn, trộn đều với bột Tiểu mạch, rây kỹ, thêm nước nhồi nặn thành bánh, cho vào chảo nướng chín, ăn ngày 2 lần vào buổi sáng và tối.
Công dụng: Kiện tỳ lợi thấp.
Chủ trị: Viêm gan mạn tính có các triệu chứng mệt mỏi, mất sức, miệng đắng, ăn uống kém, ngực bụng đầy tức, đại tiện phân lỏng loãng.
Bài 3: Canh thịt heo – rễ tranh
Rễ tranh tươi (bạch mao căn): một nắm
Thịt heo: liều lượng vừa đủ dùng
Cách chế biến: Rễ tranh tươu đem thái nhỏ cho vào túi vải sạch, cho thịt Heo và rễ tranh vào nấu canh, thêm gia vị vừa đủ nấu làm canh ăn.
Chủ trị: Hoàng đản, Cốc đản, Tửu đản, Lao đản, ra mồ hôi vàng, cơ thể hơi thũng, ra mồ hôi mầu vàng như nước Hoàng bá do thấp nhiệt thịnh.
Bài 4: Canh thịt heo – rễ dành dành
Dành dành (rễ): 40 – 80g
Thịt heo nạc: Liều lượng đủ dùng
Cách chế biến: Rễ dành dành tươi đem thái nhỏ cho vào túi vải sạch, cho thịt heo và rễ dành dành vào, thêm gia vị vừa đủ nấu làm canh ăn kèm trong bữa ăn.
Chủ trị: Vàng da do thấp nhiệt thịnh
Bài 5: Canh trứng dưa chuột
Dây dưa chuột: 1 dây
Trứng gà: 1 quả
Cách chế biến: Dây dưa chuột rửa sạch, cắt từng đoạn ngắn cho vào nồi, thêm 1.000 ml nước, nấu còn 400 ml, đạp Trứng gà vào một cái bát, đánh trứng cho tan đều, đổ vào nồi, nấu chín. Nấu uống canh 2 lần, uống vào lúc đói.
Công dụng: Thanh nhiệt lợi thấp, trừ vàng da.
Chủ trị: Viêm gan vàng da cấp tính thể nhiệt thịnh kèm theo suy nhược cơ thể.
Bài 6: Canh cúc chỉ thiên – thịt heo
Cúc chỉ thiên (Địa đởm thảo): 100 – 200g
(Elephantopus scaber Linn.)
Thịt heo lượng đủ dùng.
Cách chế biến: Chỉ thiên tươi dùng cả rễ đem rửa sạch, cắt ngắn, nấu với thịt heo, thêm gia vị vừa ăn làm món canh ăn kèm tỏng bữa ăn.
Chủ trị: Vàng da thể Dương hoàng nhiệt thịnh.
Bài 7: Canh đậu phụ – Tơ hồng
Tơ hồng xanh: 15 – 30g
(Cassytha filiformis L.)
Đậu phụ, gia vị vừa đủ.
Cách chế biến: Dùng dây tơ hồng xanh nấu canh với Đậu phụ, thêm gia vị vừa ăn là được, dùng làm món canh trong bữa ăn.
Chủ trị: Trẻ em vàng da.
Bài 8: Canh đậu xanh ý dĩ
Đậu xanh: 30g
Gạo tẻ: 100g
Ý dĩ nhân: 30g
Cách chế biến: Tất cả đều được làm sạch, cho vào nồi, thêm nước vừa đủ nấu thành cháo. Ngày ăn 2 lần, ăn với đường lúc cháo còn nóng.
Công dụng: Dưỡng tỳ vị, thanh thấp nhiệt.
Chủ trị: Viêm gan mạn tính thuộc thể tỳ vị hư kèm có thấp nhiệt.
Bài 9:
Xương heo: 500g
Đường đỏ: 120g
Giấm: 1.000ml
Đường kính: 120g
Cách chế biến: Các thức đem trộn đều, không thêm nước, đun sôi 30 phút, lọc lấy nước uống mỗi ngày 3 lần sau bữa ăn. Người lớn mỗi lần uống 30 – 40ml, trẻ em mỗi lần uống 10 – 15ml, uống liên tục trong 1 tháng.
Chủ trị: Viêm gan truyền nhiễm cấp tính kèm theo suy nhược cơ thể.
Bài 10: Canh thịt heo thông mộc
Thông mộc (dùng rễ): 60 – 120g
(Aralia chinensis L.)
Thịt heo nạc vừa đủ.
Cách chế biến: Rễ thông mộc cho vào túi vải sạch, buộc chặt miệng túi, cho vào nồi cùng thịt Heo thái miếng nấu, thêm gia vị vừa ăn, dùng làm canh ăn kèm trong bữa ăn.
Chủ trị: Viêm gan vàng da, xơ gan cổ trướng.
Theo Healthplus.vn