III. Giảm bạch cầu.
Hóa chất có tác dụng kìm hãm hoạt động của tủy xương khiến số lượng bạch cầu bị giảm. Trên thực tế, bạch cầu giảm thì đồng thời hồng cầu và tiểu cầu cũng giảm trong đó bạch cầu giảm rõ rệt hơn cả.
Bạch cầu, đặc biệt là tê sbaof hạt nhỏ bị giảm, tế bào tiểu cầu và hồng cầu cũng bị khống chế. Thời gian tăng sản của các loại tế bào bạch cầu, hồng cầu và tiểu cầu không giống nhau. Trong trường hợp bình thường thì thời gian sống của tế bào hồng cầu là 120 ngày, thời gian sống của tế bào bạch cầu dạng hạt trung tính chỉ có 3 – 4 ngày, tế bào tiểu cầu là 7 – 14 ngày. Những tế bào hoạt động sinh sản càng mạnh thì càng bị hóa chất tác động nhiều. Bạch cầu bị giảm vào thời gian sau khi dùng hóa chất 1 – 2 tuần, kéo dài chứng 2 – 3 tuần sẽ khôi phục trở lại.
Bạch cầu có nhiệm vụ tiêu diệt vi trùng, là đội quân bảo vệ cơ thể thuộc lực lượng đề kháng chống lại sự xâm nhập của vi trùng, mầm bệnh. Bạch cầu giảm có nghĩa là sức đề kháng bị yếu đi, bệnh nhân ung thư rất dễ bị nhiễm các bệnh khác khiến sức khỏe ngày càng suy yếu, vì vậy cần đặc biệt chú ý tới tình hình giảm số lượng bạch cầu.
– Số lượng bạch cầu có thể đo đếm được bằng cách thử máu. Trước mỗi lần tiêm truyền hóa chất đều cần kiểm tra máu. Nếu thấy số lượng bạch cầu thấp hơn 3,0 x 10 mũ 9/lít, số lượng tiểu cầu thấp hơn 60 x 10 mũ 9/lít thì phải tạm dừng truyền hóa chất và phải dùng thuốc theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ.
– Trong thời kỳ sử dụng hóa chất để điều trị ung thư nên tránh lui tới những nơi đông người và cũng nên nói rõ với bạn bè, người thân bớt lui tới thăm hỏi, đặc biệt là không giao tiếp với người bị cảm cúm, bị sốt,….
– Chú ý theo dõi xem có bị đau ở tỏng họng, lợi, đau ở hậu môn hoặc có bị viêm loét ở những nơi đó hay không. Nếu có, cần báo ngay cho bác sĩ biết để có biện pháp xử lý kịp thời.
– Có thể dùng thuốc Đông y bổ thận kiện từ, chống lại sự giảm bạch cầu.
IV. Rụng tóc.
Người lớn bình thường có khoảng 100 000 sợi tóc, trong đó 90% thuộc trạng thái sinh trưởng mạnh, vì vậy phần lớn các loại hóa chất đều gây tác dụng với tóc ở mức độ khác nhau khiến tóc bị rụng. Rụng tóc là hiện tượng thường thấy ở những bệnh nhân điều trị bằng hóa chất, nhưng không có nghĩa là tất cả mọi người đều bị rụng tóc và nếu có bị rụng thì cũng không nên quá sợ, vì rằng chi cần ngừng tiêm hóa chất độ 1 – 2 tháng thì tóc mới sẽ mọc lại.
Tùy theo loại thuốc, liều lượng sử dụng và cách đưa thuốc vào cơ thể khác nhau mà mức độ rụng tóc cũng khác nhau, có loại hóa chất gây rụng tóc nghiêm trọng. Vì rụng tóc khiến người bệnh mất tự tin, nên họ thường buồn bực, có cảm giác xấu hổ, không muốn sử dụng hóa chất nữa.
Hiện nay vẫn chưa có loại thuốc để ngăn ngừa việc rụng tóc, chỉ có thể khắc phục bằng cách dùng khăn, đội mũ để thấy tóc giữ ấm trên đầu. Có thể thử dùng các biện pháp sau đây để chăm sóc bộ tóc và da đầu.
– Hạn chế gội đầu, khi gội đầu thì không nên vò mạnh tóc hoặc chải quá mạnh.
– Dùng dầu gội làm mềm mượt tóc.
– Sấy tóc nên để số nhẹ không nóng quá, không dùng lô cuốn tóc, không dùng thuốc nhuộm tóc.
– Cắt tóc ngắn sẽ dễ xử lý.
– Đội tóc giả.
– Hàng ngày nên ăn vừng đen sẽ rất tốt cho tóc.
-Nếu sau khi đã nừng sử dụng hóa chất mà tóc vẫn chưa mọc lại hoặc mọc lại thưa thớt nên dùng thuốc Đông y bổ gan, thận, chẳng hạn thuốc viên chế biến sẵn như lục vị địa hoàn hoàn, thuốc sắc có thêm các vị như hà thủ ô, đương quy, xuyên khung, nữ trinh tử, lá dâu, liên thảo,…
V. Viêm loét miệng
Một số loại hóa chất dễ gây niêm mạc, đặc biệt là khi dùng liều mạnh thì niêm mạc dễ bị viêm lớt, trong miệng hoặc ở trong đường ruột viêm họng, mất rêu lưỡi. Viêm loét nhiều sẽ gây đau đớn khó chịu nhất là khi ăn uống.
Khi viêm loét miệng nên:
– Ăn thức ăn loãng không có tính kích thích.
– Sau khi ăn cần súc miệng bằng nước muối.
– Sử dụng thuốc theo chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ.
Theo Healthplus.vn