Chứng này vì khí thấp nhiệt mà sinh ra, như thể cơm hay miến ứ nóng lên thì thành màu sắc vàng. Phép chữa chỉ dùng thuốc để thấm nước mà đi tiểu tiện nhiều (thấm lợi), như bài Tứ linh hay bài Ngũ Linh gia vị, bệnh nặng thì dùng vị Nhân trần làm chủ.
Còn người vì phòng lao (khó nhọc về phòng dục) mà hoàng đản, lại không thể cho là chứng thấp uất mà dùng thuốc thấm lợi để hại người. Bệnh nhẹ thì dùng bài Bát vị tiêu dao bội nhiều Sơn chi; bệnh nặng thì xét âm dương bên nào thắng hơn thì dùng bài Lục vị hay Bát vị, thêm những vị bổ tinh huyết để cứu vãn.
Hoàng đản có mấy loại hình chứng bệnh, có người vì uống rượu nhiều, có người vì khó nhọc, có người vì ăn nhầm phải cứt chuột, đàm dãi ứ đọng… phát sinh vàng da.
Có 5 loại bệnh vàng da:
- Hoàng đản
- Cốc đản: vì ăn uống mà hoàng đản.
- Tửu đản: vì uống rượu mà hoàng đản.
- Nữ đản: vì phòng dục nhiều mà hoàng đản.
- Lao đản: vì khó nhọc quá mà lao đản. Chứng này có mồ hôi vàng như nước Hoàng bá.
Một phương thuốc: Dùng một nắm rễ tranh giã nhỏ nấu với thịt heo mà ăn.
Một phương nữa: Tần bông 1 lạng (40g) chia làm 2, mỗi lần lấy rượu ngâm lâu, rồi giã vắt lấy nước cho uống vào lúc đói. Bài này dùng để chữa chứng tửu đản rất hay.
Chữa cả mọi chứng vàng da: Dùng 1 quả trứng gà đốt cả vỏ cho thành than, nghiền ra hòa với 1 chén rượu mà uống, thấy trong mũi có trùng ra là tốt, người bệnh nặng lắm chỉ uống đến quả thứ 3 là khỏi.
Chữa chứng vàng da vì thấp nhiệt: Sài hồ 10 – 20g (nguyên văn: 1 lạng), Cam thảo 10g (2 chỉ rưỡi), Rễ tranh 40 – 60g, sắc uống.
Một phương nữa: Cua đem đốt cháy tán thành bột, lấy rượu nấu hồ làm viên, mỗi lần uống 50 viên với nước lã (không nói viên to hay nhỏ).
Chữa chứng nữ lao mà vàng da: Triệu chứng: cứ buổi chiều là phát sốt ghê rét, bụng dưới đầy mà khó chịu, đại tiện lỏng, trên trán có sắc đen. Dùng Hoạt thạch, Thạch cao, 2 vị thuốc lượng bằng nhau đem tán bột mịn, sắc nước Đại mạch mà uống mỗi lần 1 thìa, tiểu tiện đi nhiều mà khỏi. Chứng này nếu trong bụng đầy là khó chữa.
Chữa chứng vàng da vì phòng dục: Lấy tóc người chế sắc uống.
Chữa chứng vàng da: Triệu chứng vàng da, tiểu tiên đỏ, phiền nhiệt, miệng ráo. Tần bông 40 – 120g (nguyên văn: 3 lạng), sữa bò 50 – 100g (nguyên văn: 1 cân), sắc nước chia làm 2 lần uống lúc thuốc còn ấm, nếu đại tiện táo nhiều thì thêm Mang tiêu 6 – 18g (nguyên văn: 6 chỉ).
Chữa vàng da: Triệu chứng thở gấp đầy tức, tiểu tiện đi nhiều, là do khí kết. Đây là chứng bệnh nặng. Nếu bệnh nhân ngực còn nóng có thể dùng bài thuốc dưới đây cho uống may ra còn có thể cứu sống được.
Bán hạ chế và Gừng sống đều 20 – 40g (nguyên văn: nửa cân), sắc nước uống làm mấy lần.
Chữa chứng cốc đản và lao đản: Khổ sâm 120g (3 lạng), Long đảm thảo 40g (1 lạng), các vị thuốc tán bột mịn, lấy mật bò luyện thành viên, uống với nước Gạo sắc lên, mỗi lần uống 50 viên (không nói viên to hay nhỏ).
Chữa chứng lao đản: Long đởm thảo 40g (1 lạng), Chi tử 21 quả sao, các vị thuốc cùng tán bột mịn hòa với Mật heo làm viên uống (không nói viên to hay nhỏ, uống bao nhiều viên).
Chữa mọi chứng vàng da vì rượu: Ốc nhồi ngâm nước mấy hôm cho sạch đất bùn rồi đem giã sống với rượu, lấy vải sạch mà lọc lấy nước, uống nước ấy mỗi ngày 3 lần.
Chữa chứng mới ốm dậy thân thể đều vàng có triệu chứng nôn ta máu từng bát: Lấy 10 con Ốc nhồi (loại ốc to) ngâm nước cho sạch bùn đất rồi giã nhỏ vắt lấy nước, đem nước phơi sương một đêm, uống ngày 2 – 3 lần.
Chữa chứng vàng da đi đại tiện phân đỏ: Tóc rối đốt thành than hòa với rượu mà uống mỗi ngày 3 lần.
Chữa chứng vàng da bởi tạng tỳ: Phèn xanh 160g (4 lạng) đem sao cho đến khi rón lại như cúc áo, Đương quy 160g (4 lạng) ngâm rượu 7 ngày, Muội nồi 120g (3 lạng), các vị thuốc cùng với rượu ngâm, Đương quy nghiền làm thuốc viên mà uống. (Người nào đại tiện khó đi mới uống được bài này).
Chữa các chứng sắc vàng quá như là vàng, ngủ hay thở dài: Nhân trần, Bạch tiễn bì, 2 vị thuốc lượng bằng nhau, sắc nước, ngày uống 2 lần.
Chữa vàng da vì thời khí: Trứng gà ngâm rượu và Giấm 1 đêm rồi lấy ra đập vỏ nuốt mấy quả (lòng trắng).
Chữa chứng khắp người đều vàng: dùng một nắm Nhân trần giã với Gừng, hằng ngày xoa vào người.
Chữa chứng sốt thương hàn rồi phát vàng da, người nóng bức: Ma hoàng 20 – 30g (nguyên văn: 1 chét tay) (bỏ đốt), lấy vải sạch bọc đem sắc với rượu mà uống (mùa xuân, mùa hạ thì sắc với nước).
Chữa chứng thương hàn ở trong nóng mà vàng da: Đại hoàng 200g (5 lạng), nước Sương mấy cân (1 cân = 500g), đem nấu thành cao, mỗi lần uống nửa thìa với nước lạnh.
Bài thoái đởm định thống đan: Dùng để chữa người lớn, trẻ em và con gái chưa chồng mà vàng da, kinh nguyệt không đều, hoặc khô, hoặc bế mà thường đau bụng:
Hắc phàn: 400g (10 lạng)
Bạch phàn: 40g (1 lạng)
Hoàng khương: 40g (1 lạng)
Uất kim: 40g (1 lạng)
Nhân trần: 40g (1 lạng)
Tất cả các vị thuốc đem tán bột mịn, gói bột thuốc vào giấy, đem để trong nồi đất, trên dưới để muối, đậy nồi đất lại, lấy bùn đắp chung quanh nồi, đem nung, thời gian thắp hết 12 nén hương, bỏ muối, lấy thuốc ra, nấu hồ làm viên, mỗi lần uống 30 viên, không cứ con trai hay con gái. Nếu đau bụng thêm Hồi hương, Nga truật, Hương phụ đều 120g (3 lạng).
Chữa chứng uống rượu mà vàng da: Nhân trần 10 – 20g (nguyên văn: 4 cây), Sơn chi 6 – 12g (nguyên văn: 7 trái), đều tán bột cho vào rượu đun sôi, lấy 1 chén to mà uống.
Chữa chứng uống rượu nhiều sinh vàng da: Triệu chứng trong bụng buồn mà đau, ống chân nề, dùng Nguyên hoa và Xuyên tiêu đều bằng nhau, đem sao gần cháy rồi tán bột mịn, mỗi lần uống 2g (nửa chỉ) với nước, ngày uống 2 lần.
Chữa chứng tích đội rượu sinh vàng da phù nề: Dùng Ngũ linh chi 40g (1 lạng) đem tán bột, cho vào một chút Xạ hương viên với cơm, mỗi lần uống 1 viên với nước Gạo sắc lên.
Trẻ em vàng da: Trẻ em tiêu chảy lâu ngày thời thấp nhiệt ngưng lại mà sinh ra vàng da, nếu có nhiệt nên uống bài Tiểu sài hồ thang thêm Mạch nha sao, Chỉ thực sao, Sơn chi sao gần đen, Nhân trần. Nếu do tỳ vị yếu, nên uống bài Tứ quân thang hay bài Lý trung thang đều thêm vị Nhân trần, hoặc dùng bài Vạn kim hoàn:
Vạn kim hoàn
(Tiêu chứng tích mà chữa vàng da)
Thương truật (sao): 80g (2 lạng)
Trần bì (sao): 40g (1 lạng)
Hậu phác: 40g (1 lạng)
Dạ minh sa (bồi khô): 40g (1 lạng)
Các vị thuốc đem tán bột mịn, lấy Táo tàu bỏ hột nghiền nhuyễn với bột thuốc ở trên, làm viên bằng hạt đỗ xanh, mỗi lần uống mấy chục viên với nước Gạo sắc lên (không nói rõ bao nhiêu viên).
Một phương nữa: Dùng bài Vạn kim hoàn thêm Sử quân tử (sao) 40g (1 lạng), Chỉ thực (sao) 20g (5 chỉ), Hoàng liên 20g, Kha tử (nướng chín) 20g (5 chỉ); lấy 10 hạt Ba đậu cùng sao với các vị thuốc trên, khi hạy Ba đậu gần đen thì lựa bỏ vị Ba đậu, cho thêm 20g (5 chỉ) than của con Cóc cùng tán bột mịn làm thuốc viên. (Bài thuốc này còn chữa cả chứng cam, tiêu mòn chứng tích khối, ngừng chứng đi tả, trừ giun và mạnh tỳ vị).
Theo Healthplus.vn
