Chứng táo bón là một vấn đề liên quan đến hệ tiêu hóa thường gặp nhất trong đời sống ngay nay. Nhiều người đã tự ý dùng thuốc hoặc nghe theo lời mách bảo truyền miệng nhưng tình trạng táo bón vẫn không được cải thiện, có trường hợp còn gây ra hậu quả nghiêm trọng hơn.
Táo bón là trạng thái đi đại tiện phân bị khô cứng, buồn đại tiện mà không thể đi được, thời gian đi đại tiện sẽ kéo dài hoặc nhiều ngày mới đi tiêu, trong điều kiện ăn uống bình thường. Tuy nó không quá nguy hiểm nhưng nếu như tình trạng này kéo dài, có thể gây rách, chảy máu hậu môn, làm cho người bệnh đau đớn, là nguyên nhân gây ra bệnh trĩ, benh tri do áp lực rặn mỗi khi đi đại tiện, hoặc bị nhiễm độc, nhiễm khuẩn vì chất thải tích tụ lâu trong cơ thể.
Táo bón có thể xảy ra cấp tính trong vài ngày hoặc kéo dài thành vài tuần, có thể phát tác theo thành nhiều đợt. Nguyên nhân gây ra táo bón có thể là do bệnh của đại tràng, ăn quá ít chất xơ, uống ít nước, buồn phiền, lo lắng.
Những người làm việc tĩnh tại, thiếu vận động, lười đi đại tiện cũng gây ra táo bón. Một số loại thuốc chứa kim loại (nhồm, canxi, bismuth) trong điều trị viêm loét dạ dày – tá tràng, các thuốc chứa cao opium (thuốc phiện), thuốc chống trầm cảm, thuốc trị bệnh liệt rung,… có thể rlaf nguyên ngân gây ra táo bón.
Các loại thuốc dị ứng (antihistamine), thuốc lợi tiểu, thuốc ngủ, thuốc làm dịu cơn đau, thuốc atropin,… cũng là nguyên nhân gây ra táo bón.
Thuốc trị táo bón có 2 nhóm chính gồm: thuốc uống và thuốc để bơm hoặc nhét hậu môn. Những loại thuốc có nguồn gốc hóa học, có công hiệu nhanh chóng nhưng không nên dùng nhiều, vì thuốc này sẽ dễ gây lệ thuộc thuốc, bệnh nhân phải sử dụng nó mỗi lần khi đi đại tiện, nếu ngưng thuốc sẽ bị táo bón.
Loại thứ 2 có nguồn gốc tự nhiên, được bào chế từ các loại thực vật có nhiều chất xơ. Để phát huy tác dụng, khi uống thuốc này, bệnh nhân phải uống với nhiều nước để chất xơ nở ra. Loại này tốt hơn và không gây lệ thuộc thuốc. Nhưng bệnh nhân không uống nhiều nước như theo hướng dẫn trên nhãn thuốc, chất xơ có thể tích tụ lại trong dạ dày hoặc đường ruột, gây đầy bụng, khó tiêu.
Đối với loại thuốc nhét hậu môn không nên dùng thường xuyên, vì chúng có thể gây lệ thuộc thuốc, ăn mồn trực tràng. Một số thuốc thông dụng: Duphalac (lactulose 50%) bản chất là đường có thể dùng cho cả trẻ em và người lớn theo liều chỉ định.
Dầu parafine: là loại thuốc làm trơn phân. Chú ý không dùng cho trẻ dưới 6 tuổi. Nên dùng buổi tối trước khi đi ngủ, không dùng kéo dài vì gây rối loạn hấp thu mỡ và vitamin tan trong dầu.
Hiện nay, người ta cũng có thể thay parafin bằng dầu thực vật (olive) an toàn hơn.
Polyoxye thyline glycol (microlax): thuốc tube dạng gel dùng để bơm vào hậu môn trước khi đi đại tiện 15 phút. Thuốc này không nên dùng kéo dài vì gây bỏng rát và có thể gây ra tổn thương ở niêm mạc do kích ứng.
Bisacodyl: viên tọa dược (thuốc đạn) hoặc viên uống. Là thuốc tổng hợp kích thích mạnh niêm mạc để tăng nhu động ruột giúp nhuận tràng. Không được dùng cho trẻ dưới 15 tuổi và phụ nữ có thai.
Sorbitol: giúp tăng lượng nước từ mô ruột và lòng ruột theo cơ chế thẩm thấu để làm phân nhão hơn.
Thường dùng dạng gói 5g, uống trước khi ăn. Đây là thuốc hay dùng vì dễ uống.
Thuốc các muối của magie sulfat và sữa magie: có tác dụng nhuận tràng, tẩy.
Không dùng kéo dài vì có thể gây ngộ độc magie. Macrogol 4000 (polyethyline glycol: forlax – fortrans) là loại thuốc tẩy mạnh chỉ dùng cho người lớn.
Neostigmin: thuốc tiêm, chỉ dùng trong trường hợp bế tắc đại tiện sau mổ. Tóm lại, để phòng ngừa táo bón cần ăn uống hợp lý, ăn nhiều rau xanh để bổ sung chất xơ.
Ông cha ta có nhiều kinh nghiệm dân gian để phòng chống táo bón như ăn khoai lang, rau cải, thạch rong biển, rau câu,…. Ngoài ra, cần vận động thường xuyên, không nên ngồi lâu, uống nhiều nước. Nếu dùng thuốc điều trị bệnh mà bị táo bón thì phải tham khảo ý kiến của bác sĩ để điều chỉnh liều hoặc dùng thuốc phụ trợ.
Theo Healthplus.vn
