Trong cuộc sống, mắc bệnh là việc không may, nhưng chữa bệnh thì không thể vội vàng được, cần phải tuân thủ đúng y lệnh của thầy thuốc. Ngược lại, những xáo trộn tình cảm thường ảnh hưởng đến chức năng các hệ nội tiết thần kinh, bất lợi cho việc phục hồi sức khỏe. Người bệnh viêm gan cần phải giữ vững tình cảm, nếu thiếu niềm tin, lo lắng quá nhiều, tình cảm ủy mị, buồn vui lẫn lộn đều có thể làm rối loạn chức năng thần kinh trung ương, gây trở ngại việc điều tiết chức năng các cơ quan, trực tiếp hoặc gián tiếp ảnh hưởng đến việc phục hồi chức năng gan, không có lợi cho việc điều trị tẩy trừ bệnh tật.
Đông y sớm đã có nhận thức về yếu tố tinh thần có liên quan đến gan (can). Trong Hoàng đế Nội kinh viết: “Nộ thương can” (Tức giận làm tổn thương gan), “nộ tắc khí thượng, tư tắc khí kết, khổng tắc khí hạ, kinh tắc khí loạn” (nếu giận giữ thì khí bốc lên, lo lắng thì khí kết tụ, sợ hãi thì khí trụt hạ, hoảng sợ thì khí rối loạn). Về sau, các y gia nói rõ hơn: “Can uất thì sườn đau, bi ai bực tức thì khí uất, làm tổn thương can khí”. Qua đó cho thấy sự thay đổi về tình cảm có ảnh hưởng rất lớn đến khí huyết, tạng phủ, trong đó ảnh hưởng lớn đến gan.
Đông y cho rằng nguyên nhân gây ra tình cảm uất ức của người viêm gan:
– Can khí người bệnh không được thư thái, quá nhạy cảm về tình cảm, rất dễ cáu giận, bực tức khó kìm chế được.
– Người bệnh thiếu nhận thức đúng đắn về bệnh tật, lo lắng đến bệnh tình, lo sợ lây bệnh cho người thên, lo sợ bệnh ngày càng nặng thêm, chuyển biến xấu sang xơ gan, ung thư gan… Vì lo nghĩ nhiều nên ảnh hưởng đến việc ăn ngủ, ăn uống giảm sút, ngủ ít dẫn đến người mệt mỏi, đó là “tư lự quá độ lao thương tâm tỳ”, dần xuất hiện các triệu chứng như lo lắng hồi hộp, đau đầu… làm cho bệnh ngày càng nặng thêm.
Do đó, việc giữ tinh thần lạc quan là cơ sở ổn định tình trạng bên trong cơ thể, giữ cho tình trạng bên trong ổn định là thủ pháp quan trọng trong việc tự bảo vệ sức khỏe cho mình. Người bệnh phải có nhận thức đúng đắn về tư tưởng, giữ tinh thần lạc quan, cố gắng loại trừ những tư tưởng tiêu cực, kiên cường giữ trạng thái vui vẻ, phát huy sức mạnh bản thân, phối hợp cùng thầy thuốc và người nhà để đấu tranh với bệnh tật. Chỉ có tính cách cứng rắn, ý chí kiên cường mới chiến thắng bệnh tật, tấn công và đẩy lùi bệnh tật, làm cho thời gian điều trị được rút ngắn, mau chóng phục hồi sức khỏe.
Ngoài ra, để giúp cho biện pháp bảo đảm tình cảm được ổn định tốt, người bệnh cần phải có những hoạt động khác như nghe nhạc, đi dạo, chơi hoa, câu cá và các cách giải trị lành mạnh khác… cũng là cách điều hòa tình cảm.
a. Nghe nhạc
Âm nhạc không chỉ là một hình thức giải trí văn hóa mà còn có thể dùng để chữa bệnh. Những bản nhạc êm ái dễ nghe có thể điều hòa khí cơ, ổn định tình cảm con người.
Người bệnh viêm gan thường khó chịu ở ngực sườn, vùng bụng trướng đau, buồn rầu không vui vẻ…; vì vậy thường hay thở dài, dễ cáu gắt. Nếu được nghe một khúc nhạc có tiết tấu du dương, âm sắc đẹp đẽ, vui vẻ, trữ tình sẽ có tác dụng thư can giải uất. Những bản nhạc có tiết tấu chậm, trầm, nhẹ nhàng, tĩnh lặng, các bản nhạc hòa tấu, độc tấu, các bài hát ru… có tác dụng thư can giáng hỏa, hạ khí tiêu nộ. Những bản nhạc có giai điệu trữ tình rất thích hợp với người thần kinh căng thẳng, bệnh hư nhược kéo dài. Người có tư tưởng bi quan nên chọn nghe những bản nhạc phấn khích. Nếu người bệnh có khả năng hát, hát Karaoke thì tác dụng càng tốt hơn.
Đông y cho rằng: Âm nhạc có thể thư giãn phế, điều hòa khí, thư can giải uất, hoạt huyết dưỡng âm… Cho nên với người viêm gan (Cấp và mạn tính) âm nhạc có tác dụng hỗ trợ trong điều trị bệnh nhất định. Bắt đầu từ những năm đầu tiên thập kỷ 60 của thế kỷ 20, liệu pháp nghe nhạc dần dần được giới y học coi trọng. Nghe nhạc là biện pháp hữu hiệu giữ cho tinh thần, tình cảm được tốt, rất có lợi cho việc phục hồi sức khỏe của người bệnh. Người bệnh viêm gan có thể nhờ vào những giai điệu, tiết tấu nhạc mà làm cho tinh thần thư thái, tình cảm lạc quan hơn. Nghe nhạc phối hợp trong điều trị bệnh có tác dụng giải tỏa về mặt tâm lý, giúp người bệnh củng cố niềm tin chiến thắng bệnh tật, sớm phục hồi sức khỏe.
b. Tản bộ, ngắm hoa, chơi cây cảnh, chơi tem, câu cá…
Đây là những phương pháp chữa bệnh tự nhiên thông qua việc tản bộ dạo mát, thưởng ngoạn hoa, chơi cây cảnh, chơi tem, câu cá… mà đạt mục đích dưỡng sinh trị bệnh. Đây cũng là một hướng giúp điều chỉnh tâm lý, giữ gìn tình cảm tốt đẹp. Việc tản bộ dạo mát vào buổi sáng sớm hoặc buổi chiều giúp cho người bệnh có những tư tưởng nhẹ nhàng… Ngắm hoa, chơi cây cảnh, chơi tem là những hoạt động làm cho cuộc sống tinh thần thêm phong phú, đạt mục đích dưỡng sinh trị bệnh. Mỗi con tem, mỗi loại hoa có màu sắc cũng như hương thơm riêng của nó. Việc sưu tập những con tem, hằng ngày ngắm hoa, chăm sóc cây cảnh có thể làm cho các giác quan như thị giác, khứu giác, thính giác và hoạt động tư duy nhạy cảm hơn.
Câu cá là một thú vui tao nhà. Đi câu cá ở sông, hồ, nước trong xanh gió mát, khung cảnh yên tĩnh khiến cho lòng người yên tĩnh rộng mở, tinh thần trở nên sảng khoái vui vẻ, quên hết mọi nỗi lo phiền, giúp cho tinh thần thư thái. Đây là một liệu pháp tốt để hỗ trợ trong điều trị bệnh.
c. Điều chỉnh sinh hoạt
Trong việc điều trị bệnh viêm gan, ngoài việc điều trị bằng thuốc, thức ăn và tình cảm thì việc sinh hoạt hằng ngày cũng là một vấn đề liên quan không kém phần quan trọng. Sinh hoạt hợp lý sẽ trợ giúp cho việc điều trị và phục hồi sức khỏe. Vì vậy, người bệnh phải sống có quy luật, nghỉ ngơi hợp lý, ngủ đủ thời gian; đồng thời hạn chế sinh hoạt tình dục.
Sinh hoạt hằng ngày có quy luật sẽ làm cho cuộc sống thuận theo nhịp sinh học. Việc ăn uống, ngủ, nghỉ, học tập, làm việc và hoạt động vừa phải hợp với sức khỏe đều phải có tính quy luật nhất định. Sinh hoạt có trật tự, vỏ não sẽ hình thành các phản xạ có điều kiện tương ứng, đảm bảo các cơ quan bên trong của người làm việc có quy luật mà không rối loạn, thúc đẩy chức năng gan phục hồi bình thường, giúp người bệnh chóng khỏi bệnh.
Trong sinh hoạt hằng ngày, cần có thời gian nghỉ ngơi hợp lý, không nên làm việc quá sức, làm việc quá sức sẽ dẫn đến suy nhược cơ thể, bệnh sẽ tái phát.
Đối với người bệnh viêm gan, đặc biệt là người bệnh mới hồi phục, nếu sinh hoạt tình dục quá độ sẽ làm bệnh mau tái phát. Đông y cho rằng, gan và thận có liên quan mật thiết với nhau, đời sống sinh hoạt tình dục nhiều có thể làm cho gan thận đều hư, bệnh viêm gan dễ tái phát hoặc sinh ra các bệnh khác. Vì vậy, việc hạn chế sinh hoạt tình dục là một vấn đề quan trọng đối với người viêm gan. Khi chăm sóc người bị bệnh, vợ (hoặc chồng) cần phải biết mà cảm thông cho nhau, cùng nhau động viên hạn chế sinh hoạt tình dục để bệnh mau chóng phục hồi.
Ở lứa tuổi thanh niên, mỗi tuần nên chỉ sinh hoạt tình dục 1 lần. Ở lứa tuổi trung niên, mỗi tháng chỉ nên sinh hoạt tình dục 1 – 2 lần.
Bệnh nhân viêm gan ở trong thời kỳ chức năng gan đang lên xuống, nếu sau khi sinh hoạt tình dục cảm thấy người mệt mỏi, lưng đau mỏi, người yếu sức, ăn uống không biết ngon miệng, có thể là do sinh hoạt tình dục quá độ, cần phải điều chỉnh kéo dài chu kỳ hoặc tạm nghỉ sinh hoạt tình dục một thời gian.
Người bệnh viêm gan B ở giai đoạn chưa hồi phục, người viêm gan B mạn tính chưa thấy ổn định nên tạm hoãn ngày kết hôn. Vì sinh hoạt tình dục trong thời gian mới kết hôn rất khó kìm chế. Tinh lực, thể lực bị hao tổn sau mỗi lần giao hợp đều gây thêm gánh nặng cho gan, làm cho bệnh tình nguy cơ xấu hơn, bệnh dễ tái phát. Đồng thời, trong tinh dịch, trong chất dịch âm đạo có thể có virus viêm gan, do đó có thể lây sang cho nhau thông qua giao hợp, cần phải chú ý phòng tránh.
d. Rèn luyện sức khỏe
Việc rèn luyện sức khỏe, ở mức độ nhất định có thể thay cho thuốc chữa bệnh. Việc rèn luyện sức khỏe là thông qua hình thức vận động giúp cho khí huyết trong cơ thể được lưu thông, thúc đẩy sự phục hồi sức khỏe, và cũng là một phương pháp phòng trị bệnh.
Theo Healthplus.vn
