Bệnh viêm gan – vàng da cũng như các bệnh chứng khác của Đông y, nguyên nhân gây bệnh không ngoài 2 nguyên nhân:
– Nguyên nhân bên ngoài
– Nguyên nhân bên trong
Nguyên nhân bên ngoài là do tà khí lục dâm phong hàn thử thấp táo hỏa, dịch lệ (virus). Sách Kim quỹ yếu lược viết: “Thốn khẩu mạch phù mà hoãn, phù là phong, hoãn là tý. Tý không phải là trúng phong mà là chân tay vật vã, sắc da vàng là do ứ nhiệt phát ra ngoài”; đó là nói ngoại tà và thấp nung nấu rồi hóa nhiệt, là nguyên nhân cơ chế phát bệnh vàng da.
Nguyên nhân bên trong là do thất tình (buồn, vui, lo nghĩ, kinh sợ, giận dữ…), ăn uống thiếu thốn, không sạch sẽ hoặc sử dụng thức ăn thiên lệch quá nóng hoặc quá lạnh, thức ăn béo bổ… kéo dài làm cho cơ thể mất cân bằng âm dương, hoặc do làm việc quá sức, lạm dụng phòng dục, ngộ độc thuốc, hóa chất, bệnh nghề nghiệp, nhân tố di truyền…
Ngày nay, y học hiện đại đã tìm ra những loại virus gây bệnh viêm gan và nguyên nhân gây bệnh. Nguồn bệnh là người bệnh và người mang virus.
Nguyên nhân gây ra viêm gan A
Virus viêm gan A gây bệnh viêm gan A tìm thấy khắp nơi trên thế giới, nhiều nhất là ở Trung – Nam Mỹ, châu Phi, châu Á và Địa Trung Hải. Ở các nước đang phát triển như Việt Nam chúng ta có hơn 90% dân số và hầu hết trẻ em dưới 10 tuổi đều nhiễm virus viêm gan A ở dạng không có triệu chứng lâm sàng. Tỷ lệ nhiễm virus viêm gan A rất cao ở những nơi đông dân cư có tình trạng vệ sinh kém. Đường lây truyền viêm gan A chủ yếu là đường tiêu hóa (qua miệng) do thức ăn và nước uống bị hoại nhiễm bởi phân người có chứa virus viêm gan A, hoặc qua dịch tiết vùng mũi họng, nước bọt. Các đối tượng đồng tình luyến ái, có thể lây do tiếp xúc tình dục qua đường miệng, bộ phận sinh dục, hậu môn.
Nguyên nhân viêm gan B
Virus viêm gan B được tìm thấy trong máu, tinh dịch, dịch âm đạo và nước miếng của người bệnh viêm gan B. Do nhiễm virus viêm gan B lây truyền qua nhiều cách như sau:
– Lây qua đường máu và các sản phẩm từ máu bị nhiễm virus viêm gan B (có thể xảy ra do truyền máu).
– Do bất cẩn tiếp xúc với máu của người bệnh viêm gan B (thường xảy ra đối với các nhân viên y tế và người chăm sóc bệnh nhân).
– Lây do dùng chung đồ dùng với người bệnh viêm gan B như dao cạo râu, bàn chải đánh răng, lây qua các vết trầy xước trên da…
– Lây qua đường tình dục.
– Lây từ mẹ sang con. Khi mang thai, người mẹ bị bệnh có thể truyền virus viêm gan B sang cho con, nhất là trong lúc sinh.
– Dùng chung kim tiêm, nhất là những người tiêm chích ma túy…
Nguyên nhân gây ra viêm gan C
Bệnh viêm gan C chủ yếu lây qua máu và dịch của cơ thể người bị nhiễm bệnh (chủ yếu là qua việc tiêm chích ma túy). Bệnh không có thuốc chủng ngừa và khoảng 85% trường hợp bị nhiễm sẽ phát triển thành bệnh mãn tính, trong số này có khoảng 20 – 30% chuyển sang xơ gan và ung thư gan. Bệnh viêm gan C cũng lây truyền bằng những con đường giống như viêm gan B.…
Đông y dựa vào các triệu chứng lâm sàng của bệnh viêm gan thì bệnh thuộc phạm trù chứng Hiếp thống hoặc chứng Hoàng đản.
Nguyên nhân bệnh là do cảm nhiễm thấp nhiệt bên ngoài, uất kết ở tỳ vị làm cho chức năng vận hóa của tỳ vị bị rối loạn gây nên triệu chứng chán ăn, bụng đầy, dần dần ảnh hưởng đến can đởm,… gây nên khí huyết ứ trệ, hạ sườn đâu, bụng đầy, mật ứ, miệng đắng. Thấp nhiệt thịnh nung đốt da thịt sinh chứng vàng da (Hoàng đản).
Ăn uống không điều độ, ăn nhiều thức ăn béo bổ, cay nóng, uống nhiều bia rượu lâu ngày làm tổn thương tỳ vị, dẫn đến thấp nhiệt nội sinh nung đốt can đởm dẫn đến vàng da, đau sườn, mệt mỏi, chán ăn.
Ngoài ra, do người bệnh cảm phải tà khí dịch lệ sinh ra nhiệt độc công phá bên trong làm cho phần vinh huyết bị tổn thương, nhiệt độc hãm vào tâm bào gây triệu chứng vàng da cấp, sốt cao, nói sảng, chảy máu cam, đại tiện ra máu…
Bệnh cấp tính điều trị không triệt để; bệnh lâu ngày dẫn đến mạn tính có các triệu chứng của can uất tỳ hư, can thận âm hư… Bệnh thường nặng và việc điều trị rất khó khăn.
Do tính phức tạp của bệnh viêm gan, việc phân loại chứng trạng được dựa vào chứng Hoàng đản (vàng da) và Hiếp thống…
Theo Healthplus.vn