I. Thế nào là viêm gan loại nặng nửa cấp tính?
Viêm gan loại nặng nửa cấp tính được coi là viêm gan loại nặng, có đủ những biểu hiện viêm gan loại nặng thường thấy, chỉ khác là bệnh tình kéo dài hơn viêm gan loại nặng cấp tính. Nói chung viêm gan loại nặng sau khỏi bệnh 2 tuần trở lên đến 24 tuần gọi mà có những chứng chỉ dưới đây thì gọi là viêm gan loại nặng nửa cấp tính.
1. Hoàng đản nhanh chóng dâng cao (trong vòng mất ngày, đởm hồng tố dâng lên hơn 171 umol/L) công năng gan bị tổn hại nghiêm trọng (ALT dâng cao hoặc khi hoàng đản đồng thời dâng cao thì men chuyền amin hạ xuống. Bạch cầu đảo vị trí, bạch cầu loại C dâng cao) thời gian men đông máu kéo dài (PIA < 40%), sức sống của men kiềm trong mật hạ xuống rõ rệt.
2. Mệt mỏi rã rời và ăn uống giảm sút rõ rệt, buồn lợm, nôn mửa, bụng đầy hơi, có khuynh hướng xuất huyết, buồn bực hoặc buồn ngủ. có thể do phát sinh chứng hôn mê gan và chứng hỗn hợp gan thận mà tử vong hoặc phát triển thành gan xơ cứng sau khi hoại tử.
II. Viêm gan loại nặng nửa cấp tính và viêm gan loại nặng cấp tính có gì khác biệt?
Chúng tôi từng nói biểu hiện lâm sàng lúc đầu của viêm gan loại nặng nửa cấp tính gần giống với viêm gan loại nặng cấp tính, những điểm chính để phân biệt khi chẩn đoán chủ yếu có mấy điểm sau đây:
1. Thời gian phát bệnh và lịch trình bệnh: Viêm gan loại nặng cấp tính là sau khi phát bệnh cấp tính, trong thời gian ngắn nhanh chóng phát triển thành bệnh não do gan, ngắn nhất là 2 – 3 ngày. Số đông sau 10 – 14 ngày xuất hiện ý thức bị trở ngại. Còn viêm gan loại nặng nửa cấp tính thời gian phát bệnh là 2 – 24 tuần, thời gian tương đối dài hơn.
2. Chứng trạng chú ý: lịch trình viêm gan loại nặng cấp tính ngắn, lúc không có hoàng đản rõ rệt, người bệnh sẽ đi vào trạng thái hôn mê gan vì thế người bị viêm gan loại nặng cấp tính không hẳn có hoàng đản rất sâu, nhưng dâng lên nhanh chóng, mỗi ngày có thể dâng lên lớn hơn 17,1 umol/L. Còn viêm gan loại nặng nửa cấp tính thì hoàng đản thường rõ rệt, một mặt hoàng đản kéo dài, nặng thêm, mặt khác chứng trạng cũng tiếp tục nặng thêm, xuất hiện cái gọi là “biểu hiện 3 cao” tức là hoàng đản cao, mệt mỏi cao, ăn uống giảm sút cao. 3 điểm nói trên là tổng kết mang tính quy luật, là một trong những căn cứ để chẩn đoán.
3. Xuất hiện tình hinh phù nước ở bụng, người bị viêm gan loại nặng thường kèm theo đầy bụng nhưng ít phù nước. Còn viêm gan loại nặng nửa cấp tính thì phần lớn ca bệnh buổi đầu xuất hiện phù nước. Vì thế phải theo dõi chặt chẽ, kiểm tra kỹ lưỡng xem có âm thanh đục di động không, người có lượng nước phù ít, có thể siêu âm B để phụ trợ cho chẩn đoán.
4. Hôn mê do gan: Viêm gan loại nặng cấp tính thường do não phù gây ra tác dụng chủ yếu trong khi người bệnh hôn mê, điều trị kịp thời cho thoát nước và hạ áp sọ não. Còn viêm gan loại nặng nửa cấp tính hôn mê thường do năng lực giải độc gan suy sút, phần lớn chất độc hấp thu vào gan gây nên, điều trị theo cách thoát amin thường là hiệu quả.
5. Nồng độ albumin và men kiềm trong mật hạ thấp: Do công năng gan bị phá hoại, sự hợp thanh giữa albumin và men kiềm trong mật bị cản trở, ở viêm gan loại nặng nửa cấp tính albumin bị giảm ít đi, còn viêm gan loại nặng cấp tính do thời gian quá ngắn, có lúc albumin hạ thấp biểu hiện không rõ rệt nhưng do bệnh tình tiến triển, mặt bằng albumin bị hạ thấp lâu dài.
6. Độ hoạt động của men đông hạ máu thấp: Dù là viêm gan loại nặng cấp tính hay là viêm gan loại nặng nửa cấp tính, đều có thời gian đông máu kéo dài, độ hoạt động của đông máu hạ thấp, nhưng mức độ hạ thấp ở người viêm gan loại nặng cấp tính rõ rệt hơn ở viêm gan loại nặng nửa cấp tính (PTA < 40%). Tốc độ hạ thấp càng nhanh, vì vậy kiểm tra kịp thời gian và độ hoạt động đông máu giúp đỡ rất nhiều cho chẩn đoán buổi ban đầu.
7. Kiểm tra bệnh lý trên lâm sàng: Kiểm tra bệnh lý viêm gan loại nặng cấp tính thường thấy những mảnh tế bào gan to bị hoại tử. Đặc điểm bệnh lý là tế bào gan hoại tử phổ biến, tế bào gan mất đi, thể tích gan thu nhỏ, tế bào gan không tái sinh, tế bào còn lại bị ứ ở mật, tế bào nhuận ướt ở ống mật. Người bị viêm gan loại nặng cấp tính làm cho tế bào gan hoại tử, hầu như không thể thấy tế bào gan tái sinh. Người bị viêm gan loại nặng nửa cấp tính biểu hiện tế bào gan nửa mảng to hoại tử, nhưng đồng thời ở một bộ phận khu vực thay thế tế bào gan tái sinh.
8. Điều trị và hồi phục: Viêm gan loại nặng cấp tính phát bệnh gấp, tiến triển nhanh, tế bào gan thường không đủ thời gian tái sinh, người bệnh sẽ chết do phù não. Còn viêm gan loại nặng nửa cấp tính do lịch trình bệnh tương đối dài, một bộ phận tế bào gan đã tái sinh, trên lâm sàng có cơ hội điều trị, hệ số tử vong thấp hơn viêm gan loại nặng cấp tính.
Theo Healthplus.vn