I. Theo nguyên nhân bệnh phân loại, gan xơ cứng có mấy loại?
Có nhiều nguyên nhân dẫn tới gan xơ cứng như virut, ký sinh trùng, cồn rượu, trúng độc chất hữu cơ, công năng miễn dịch rối loạn, sự thay thế rối loạn, chúng tôi lấy viêm gan B, viêm gan C dẫn đến gan xơ cứng để phân tích. Gan xơ cứng do cồn thường có biểu hiện ở nước ngoài, còn ở nước ta xu thế phát bệnh ngày càng lên cao. Ở nước Nhật, trùng hút máu gâu nên gan xơ cứng có bao nhiêu phần trăm lư mật thiết tới dịch trùng hút máu. Những năm gần đây ở một số vùng miền Nam Trung Quốc, tro trùng hút máu đã chết cháy trở lại, nên gan xơ cứng do trùng hút máu theo năm tăng lên nhiều. Viêm gan do tự thân miễn dịch dẫn đến gan xơ cứng, gan xơ cứng do nước mật ứ tích liên quan tới công năng tự thân miễn dịch rối loạn. Gan xơ cứng do tim là do công năng tim không toàn vẹn, do gan ứ huyết gây nên, ca bệnh trên lâm sàng tương đối ít. Chất độc công nghiệp và chất độc do thuốc dẫn tới viêm gan do trúng độc cũng có thể diễn biến thành gan xơ cứng. Trở ngại việc thay thế dẫn tới gan xơ cứng, như biến tính dạng hạt đậu, bệnh huyết sắc thuộc về bệnh di truyền, như thay thế đồng, sắt gặp trở ngại gây nên. Còn một nguyên nhân gây nên gan xơ cứng chưa rõ gọi là gan xơ cứng ẩn giấu.
II. Người bị gan xơ cứng kiểm tra siêu âm có biểu hiện gì?
Siêu âm B có thể kiểm tra gan và hệ thống huyết quản của nó (động mạch gan, tĩnh mạch gan, tĩnh mạch cửa) túi mật và hệ thống đường dẫn mật, tỳ, phúc thủy, hung thủy, có giá trị chuẩn đoán cao với gan biến cứng và cao áp tính mạch cửa.
Khi gan xơ cứng, kiểm tra siêu âm B biến đổi khác thường chủ yếu có mấy mặt sau đây:
1. Lá gan phải thu nhỏ, gan mỏng đi.
2. Lá gan trái có thể thu nhỏ, nhưng ở một số bệnh nhân gan trái có thể thay thế được.
3. Bao mạc gan dầy lên, không trơn bóng, hồi hành mạnh kên, dày mỏng không đều, bề mặt gan không phẳng, hình răng cưa.
4. Gan thực chất hồi thanh tính miên man tăng cường, hồi thanh không đều, nhìn thấy sợ, hồi thanh dạng đốm.
5. Huyết quản trong gan vặn cong, bế tắc, huyết lưu tĩnh mạch cửa gặp trở ngại, đường kính thân tĩnh mạch của dày lên tớ 13 mm, động mạch gan thay thế phì đại.
6. Tỳ sưng to, có thể kèm theo phúc thủy.
7. Thành túi mật tăng dày, hai thanh sat nhau, giữa hai tâng cao hồi thanh đới có tiếng hồi thanh nhỏ.
III. Tại sao khi gan xơ cứng lại xuất hiện tĩnh mạch cửa cao áp?
Áp tĩnh mạch của bình thường thấp hơn 196 Kpa (200 mm H2O). Khi áp tĩnh mạch cửa vượt quá 2.94 Kpa (300 mm H2O) xuất hiện ứ huyết ở đường ruột, tỳ sung huyết sưng to hình thành phúc thủy, kiến lập tuần hoàn chi bên giữa tĩnh mạch cửa với tĩnh mạch vòm, chúng ta gọi đó là chứng cao áp tĩnh mạch cửa. Nhiều chứng trạng của gan xơ cứng và các chứng kèm theo đều do cao áp tĩnh mạch cửa gây nên. Thế thì tại sao xuất hiện cao áo tĩnh mạch cửa? Chủ yếu có hai nguyên nhân:
1. Khi gan xơ cứng, kết cấu lá gan nhỏ bị phá hoại, tổ chức xơ tăng sinh, đường huyết lưu thông với tĩnh mạch cửa nhỏ đi, tế bào gan tái sinh đóng lại, huyết quản li ti cong gãy khác thường trở ngại huyết dịch lưu thông.
2. Một bộ phận phân chí tĩnh mạch cửa cùng đoạn ngắn phân chí động mạch gan tao thành phân lưu, làm cho áp lực tĩnh mạch của dâng cao.
Tại sao trong tĩnh mạch khúc trương do cao áp tĩnh mạch cửa gây nên thì khúc trương tĩnh mạch thực quản lại quan trọng nhất?
Khi cao áp tĩnh mạch cửa thì tuần hoàn chi bên tĩnh mạch cửa và tĩnh mạch vòm được khai thông, dẫn đến khúc trương tĩnh mạch. Khúc trương tĩnh mạch chủ yếu thấy ở mấy bộ phận dưới đây:
1. Đoạn cuối thực quản và đáy dạ dày, tĩnh mạch dạng hình mũ của dạ dày hội họp với tĩnh mạch thực quản.
2. Đoạn dưới trực tràng, tĩnh mạch trĩ ở trên đoạn dươi hệ mạc tràng cùng với tĩnh mạch ở giữa trĩ, dưới tric hội hợp với nhau.
3. Xung quanh vùng rốn, tĩnh mạch rốn đã đóng kín sau khi sinh và tĩnh mạch cạnh rốn lại mở cửa ra, hội hợp với tĩnh mạch dưới da thành bụng.
4. Chố tiếp xúc giữa khí quan vòm bụng với bộ phận sau phúc mạc, như tĩnh mạch giữa gan và lách, tĩnh mạch trong dây chằng tỳ thận.
Trong các chi bên nói trên, thì khúc trương tĩnh mạch đoạn dưới thực quản xuất hiện tương đối sớm, dễ bị vỡ dẫn dến xuất huyết lớn nguy hiểm tới tính mạng. Nguyên nhân là:
1. Tĩnh mạch thực quản gần tĩnh mạch cửa, dễ bị ảnh hưởng bởi cao áp tĩnh mạch cửa.
2. Vị trí tĩnh mạch thực quản rất nông, nằm ở trong tổ chức kết nối lỏng lẻo thuộc tầng dưới niêm mạc, khi tim khúc trương, tàng kết nối này cũng bị co teo lại.
3. Tĩnh mạch thực quản nằm ở lồng ngực, khi hít khí vào phụ áp trong lồng ngực bị ảnh hưởng, huyết dịch tĩnh mạch cửa càng dễ bị chày vào.
IV. Thế nào là sắc mặt bệnh gan mạn tính?
Sắc mặt, da xung quanh quầng mắt của người bị gan xơ cứng tối sầm so với trước khi bệnh, sắc mặt gầy gò, khô vàng, gò má có tiểu huyết quản giãn ra, đó thường gọi là “sắc mặt bệnh gan mạn tính”. Phát sinh sắc mặt bệnh gan mạn tính liên quan tới công năng gan suy thoái, không thể diệt hết kích thích tố nữ đang sống làm cho mức kích thích tố nữ dâng cao. Ngoài ra, khi gan xơ cứng, công năng da tuyến thường thận giảm sut, không thể ức chế được kích thích tố của tế bào hắc sắc tố, làm cho hắc sắc tố tinh thành tăng lên, đi vào da, do đó xuất hiện sắc mặt bệnh gan mạn tính.
Theo Healthplus.vn